Pengertian dan Macam Macam Salat Sunah Malam ( Lail )

Salat Sunah Malam ( Lail ) 

    Salat sunah lail adalah salat sunah yang dikerjakan pada malam hari setelah Isya sampai menjelang fajar selain salat sunah Rawatib dengan syarat dan rukun tertentu . 

Salat sunah yang dikerjakan pada waktu malam hari adalah salat sunah Tarawih , Witir , dan Tahajud . Berikut penjelasan masing - masing salat sunah tersebut . 

A . Salat Tarawih 

1) Pengertian salat Tarawih                                                                                                     

    Salat Tarawih adalah salat sunah yang dikerjakan pada malam hari di bulan Ramadan . Salat ini dikerjakan setelah salat Isya sampai menjelang Subuh . Hukum salat Tarawih adalah sunah muakkad ( sangat penting ) .                                                                                                                                                                                                                                
2) Bilangan rakaat salat Tarawih 

    Salat tarawih sebanyak 20 rakaat berdasarkan salat Tarawih yang dilakukan oleh Khalifah Umar bin Khattab , dilakukan dua rakaat salam secara berjamaah . Adapun Salat Tarawih dengan bilangan 8 rakaat dilakukan berdasarkan hadis Rasulullah saw  berikut .                                                                                                                                                      عن عائشة انها قالت ما كان النبي صلى الله عليه وسلم : يزيد في رمضان ولا في غيره على احدى عشرة ركعة 

Artinya : " Dari Aisyah , sesungguhnya ia berkata : " Yang telah dikerjakan Rasulullah saw . baik pada bulan suci Ramadan atau yang lainnya tidak lebih dari 11 rakaat . " ( H.R. Bukhari )                                                                                                                                                
3) Tata cara salat Tarawih 

     Pelaksanaan salat Tarawih dapat dilakukan pada malam hari setelah Isya di bulan Ramadan sampai menjelang fajar . Secara umum , pelaksanaan salat Tarawih sama dengan salat - salat yang lain , demikian pula dengan bacaan - bacaannya . Salat Tarawih dapat dilakukan dengan dua rakaat salam baik 8 dan 20 rakaat .                                                                                    

4) Keutamaan dan hikmah salat Tarawih                                                                                  

    Salat Tarawih memiliki keutamaan dan hikmah sebagai berikut .  

                                               

 a ) Salat sunah malam pada bulan Ramadan bila dikerjakan dapat membersihkan dosa - dosa pelakunya yang telah dilakukan pada masa lalu .                                                                        

b ) Salat sunah malam pada bulan Ramadan akan mendekatkan jarak dengan Allah swt . , sehingga doanya senantiasa dikabulkan . 

B . Salat Witir 

1) Pengertian salat Witir                                                                                                         

    Salat Witir adalah salat sunah yang dilaksanakan pada malam hari dengan jumlah rakaatnya ganjil , satu rakaat sampai sebelas rakaat . Waktu pelaksanaan salat Witir adalah setelah salat Isya sampai terbitnya fajar . Nabi Muhammad saw . bersabda :                                                                                                                                                                                                                  

عن عائشة كان النبي صلى الله عليه وسلم يصلى بين أن يفرغ من الصلاة العشاء إلى الفجر إحدى عشرة ركعة يسلم بين كل ركعتين ويوتر بواحدة                                                                                                                                                                                                                                                                   

Artinya : " Dari ' Aisyah : Nabi saw . bersabda : " Salat di antara Isya sampai terbit fajar 11 rakaat . Beliau memberi salam tiap - tiap dua rakaat dan terakhir satu rakaat . " ( H.R. Bukhari Muslim )                                                                   
2) Tata cara pelaksanaan salat Witir                                                                                         

     Salat Witir sebagai penutup salat malam dilaksanakan setelah usai melakukan beberapa salat malam , baik fardu maupun sunah . Secara umum , pelaksanaan salat Witir sama dengan salat - salat yang lain , baik gerakan maupun bacaan . Namun , ada kekhususan pada salat Witir , yaitu bilangan rakaat yang ganjil . Pelaksanaan salat Witir sesuai dengan bilangan rakaatnya sebagai berikut .                                                                                                                                                     

a ) Apabila salat Witir dilakukan sebanyak 1 rakaat , niatnya adalah :                                                                                                                                                                                                                                                       اصلى سنة ركعة الوثر الله تعلى                                                                                                                                                                                         

b ) Apabila salat Witir dilakukan sebanyak 3 rakaat secara langsung , niatnya                                                                                                                                                                                                                                         اصلى سنة الوتر ثلاث ركعات الله تعلى                                                                                                                                                                               

c ) Apabila dilakukan dua rakaat salam , kemudian satu rakaat salam , niatnya                                                                                                                                                                                                                                            اصلى سنة الوترركعات الل  ه تعلى أصلى سنة ركعة الوثر الله تعلى                                                                                                                                                

d ) Apabila salat Witir dilakukan lebih dari 3 rakaat , pelaksanaannya dengan cara dua rakaat salam , kemudian terakhir 1 rakaat salam                                                                                                                                                                                                                                      

3 ) Doa salat Witir 

Setelah salam dianjurkan membaca tasbih sebagai berikut .                                                                                                                                                                                                        

  سبحان الملك القدوس سبوح قدوس ربنا ورب الملائكة والروح ( ۳۷ ) 

C . Salat Tahajud 

1 ) Pengertian salat Tahajud 

     Salat Tahajud adalah salat sunah yang dilaksanakan pada malam hari . Waktu yang paling baik untuk melaksanakannya adalah sesudah bangun tidur setelah salat Isya ( sepertiga malam yang akhir ) . Jumlah rakaat salat Tahajud paling sedikit dua rakaat dan paling banyak adalah tidak terbatas .

 Allah swt berfirman : 

 

 بل عسى أن يبعثك ربك مقاما محمودا ومن اليل فتهجد به نافلة لك 

Artinya : " Dan pada sebagian malam , lakukanlah salat Tahajud ( sebagai suatu ibadah ) tambahan bagimu , mudah - mudahan Tuhanmu mengangkatmu ke tempat yang terpuji . " ( QS . Al - Isrä / 17 : 79 ) 

2 ) Tata cara salat Tahajud 

     Secara umum , pelaksanaan salat Tahajud sama seperti salat sunah yang lain . Dimulai dari takbiratul ihram dan diakhiri dengan salam . Gerakan dan bacaannya juga sama . Pelaksanaan salat Tahajud dapat dilakukan dengan cara dua rakaat salam . 

3 ) Waktu salat Tahajud 

     Waktu pelaksanaan salat Tahajud ( salat bangun tidur ) sesuai dengan namanya yaitu tengah malam sesudah bangun tidur . Salat Tahajud tidak boleh dilaksanakan sebelum tidur . Waktu yang terbaik untuk melaksanakan salat Tahajud pada sepertiga malam yang terakhir , kira - kira mulai jam 02.30 WIB sampai dengan menjelang Subuh . Ketentuan tersebut sesuai hadis Rasulullah saw berikut 

ينزل ربنا إلى السماء الدنيا حين يبقى ثلث اليل الأخير فيقول : هل من

Artinya : " Perintah Allah turun dari langit ke dunia di waktu sepertiga yang akhir dari waktu malam , lalu berseru : " Adakah orang - orang yang memohon ( berdoa ) pasti akan kukabulkan , adalah orang yang meminta , pasti akan kuberi dan adakah orang yang memohon ampunan pasti akan kuampuni baginya sampai tiba waktu Subuh . "